Mrs. Stolarek, 22. 5. 1987, ?

TranscriptPlease note that this transcript is based on audio tracks and doesn't have to match exactly the video

Jakie były problemy związane z poprzednim systemem zarządzania?

W poprzednim systemie, tak zwanym dyrektywnym, przedsiębiorstwa miały praktycznie bardzo ograniczoną samodzielność. W związku z tym ten system był wysoce nieefektywny. Oczywiście te... Reforma nasza gospodarcza spowodowała, że nastąpiły zmiany w kierunku usamodzielnienia przedsiębiorstw i oceniamy to jako bardzo korzystne.

Czy obecna reforma pozwala na to, aby zakład funkcjonował samodzielnie?

W założeniach reformy tak to było. Jednakże nie w pełni wszystkie założenia reformy zostały wdrożone z uwagi na nasze liczne zresztą ograniczenia, czy to surowcowe, czy to dewizowe, czy ostatnio nawet kadrowe.

A czy pani mogłaby podać jakieś przykłady z problemami z dostaw, zaopatrzenia?

Mamy stale kłopoty z zabezpieczeniem odpowiedniej ilości odkuwek, odlewów. Wynika to z niedorozwoju tego typu produkcji w kraju. Również mamy spore kłopoty z pełnym zaopatrzeniem przedsiębiorstwa w niezbędne blachy karoseryjne do produkcji samochodów.

Schodząc na temat sytuacji robotników, czy w obecnym zakładzie robotnicy są dobrze płatni? Czy mogłaby pani trochę na mnie patrzeć bardziej, dobrze? Dobrze płatni są?

Jest to jest to kwestia oczywiście indywidualnych odczuć lub tego, kto to ocenia. Nasi robotnicy uważają, że nie są wystarczająco, to znaczy, że mogliby i powinni zarabiać więcej. Praca jest bardzo uciążliwa, chociażby właśnie tu, na taśmie montażowej, gdzie jest wymuszony takt i określony bieg taśmy, gdzie pracownik musi stale z dużą uwagą i natężeniem wykonywać powtarzalne operacje. Przy czym, jeśli mówimy o płacach, to trzeba na nie spojrzeć w kontekście innych zakładów czy tych samych zawodów, ale wynagrodzeń pracowników w innych zakładach pracy. Nasza fabryka jest nie gorzej wynagradzana, to znaczy robotnicy nie gorzej wynagradzani, niż w dużych zakładach przemysłowych stolicy. Jakkolwiek, jeszcze raz powtarzam, że w związku z inflacją jaką mamy, odczucia indywidualne są jednakże niekorzystne. Oczekują większego wzrostu płac.

A co stoi na przeszkodzie? Chodzi mi o to, co Pani mówiła o tym podatku na zyskach.

Tak, możliwości wynagradzania fabryki są ograniczone rozwiązaniami systemowymi. Znaczniejszy wzrost płac ponad określony próg powoduje wysokie podatki, wysokie obciążenia podatkowe płacone z zysku. W związku z tym fabryka, mając na uwadze samofinansowanie, musi się z tym faktem liczyć i odpowiednio kalkulować jak również może ocenić możliwości wzrostu tych płac.

Więc to ogranicza… Nie pozwala na to, żeby… Po prostu jest to niekorzystne, płacić robotnikom więcej, bo na tym zakład cierpi jako cały.

Tak. Wtedy środki, jakie wygospodarowujemy w ramach samofinansowania, byłyby uszczuplone w tej części przeznaczonej na rozwój, a wiadomo, że bez środków na rekonstrukcje czy modernizacje parku maszynowego nie można w perspektywie dłużej żyć.

Czy zakład chciałby produkować więcej samochodów niż są produkowane?

Tak, nie wykorzystujemy w pełni zdolności produkcyjnej fabryki. Tym niemniej, tak jak powiedziałam, ograniczenia surowcowe, materiałowe, w tym szczególnie w zakupach z importu, nie pozwalają na pełne wykorzystanie tej zdolności. Jakkolwiek jest zbyt na nasze samochody.

Więc co stoi na przeszkodzie produkcji tych samochodów?

No to powiedziałam, właśnie te trudności.

Czy w Polsce dużo ludzi czeka na samochody?

Tak, jest to zjawisko dość powszechne. Spotykamy się z rynkiem producenta i po prostu staramy się, że tak powiem, zaspokoić te potrzeby, ale nie są one jeszcze w tej chwili zaspokojone i w najbliższych latach takiej możliwości nie widzimy. Jest tu niezbędna… Jest tu niezbędne znaczne zwiększenie podaży, czyli produkcji.

A dlaczego zakład ubiega się o współpracę z firmami zagranicznymi? Jaki jest na to powód?

Są tu wielorakie korzyści dla przedsiębiorstwa. Po pierwsze jest to zawarte w systemie, mianowicie, w zależności od wielkości wpływów z eksportu mamy poprzez określoną stawkę odpisu dewizowego możliwość dysponowania środkami na import. Bez importu nie można wyprodukować żadnego samochodu u nas. A po drugie, jest to rzeczą bardzo istotną, jest to… Możliwość kontaktu i konfrontacji naszych wyrobów na rynkach zagranicznych, skąd oczywiście postęp, konieczność, czy wymuszanie zmian, dostosowywania do wymogów rynków zagranicznych, a później skutkuje to również w naszych… dla naszych krajowych odbiorców.

Nie ma… A czy jest to jedyny bodziec na postęp w produkcji?

No nie. Zdajemy sobie sprawę, że nie jest to jedyny, jakkolwiek no bardzo sobie cenimy te kontakty w tym aspekcie. Ale nasze możliwości rozwojowe w systemie fiskalnym, jaki w reformie istnieje, nie są zbyt duże.

Znaczy, że ten… Ta reforma jednak nie pobudza do tego, żeby zakład dostawał postępowe jakieś, rozwojowe…

Tak nie można powiedzieć. Reforma pobudza do tego, tym niemniej są sprzeczne interesy, między innymi wpływy do budżetu, co jest sprawą ważną i może czasami przysłania te potrzeby zakładów, które również przecież są bardzo ważne.